10 خواص آویشن شیرازی + تفاوت آویشن شیرازی با کوهی
آویشن شیرازی، یکی از گیاهان دارویی محبوب و پرکاربرد در طب سنتی ایران و بسیاری از نقاط جهان است. این گیاه با نام علمی Zataria multiflora شناخته می‌شود و به دلیل عطر و طعم خاص و همچنین خواص درمانی متعدد، در میان مردم بسیار مورد توجه قرار گرفته است. آویشن شیرازی دارای ترکیبات فعالی است که اثرات مثبت زیادی بر سلامت انسان دارد. از درمان مشکلات تنفسی گرفته تا بهبود عملکرد گوارش و تقویت سیستم ایمنی، این گیاه توانسته است جایگاه ویژه‌ای در درمان‌های طبیعی و سنتی بیابد. در این مقاله، به بررسی دقیق‌تر خواص آویشن شیرازی و نقش آن در بهبود سلامتی و درمان بیماری‌ها خواهیم پرداخت.
آویشن شیرازی چیست؟
آویشن شیرازی با نام علمی “Zataria multiflora” یکی از گیاهان دارویی مهم و پرکاربرد در طب سنتی ایران است. این گیاه از خانواده نعناعیان (Lamiaceae) می‌باشد و به دلیل خواص درمانی و عطری که دارد، در بین مردم به عنوان یک داروی گیاهی شناخته شده است. آویشن شیرازی به صورت خودرو در نواحی مختلفی از ایران، به ویژه در مناطق کوهستانی و نیمه‌خشک جنوب و جنوب غربی کشور، رشد می‌کند.
آویشن شیرازی دارای برگ‌های کوچک و معطر و گل‌های سفید یا بنفش روشن است. این گیاه به دلیل ترکیبات فعال مانند تیمول و کارواکرول، دارای خواص ضد باکتری، ضد قارچ، ضد التهاب و ضد اکسیدان می‌باشد. از برگ‌ها و گل‌های آویشن شیرازی برای تهیه دمنوش‌ها، اسانس‌ها، عصاره‌ها و روغن‌های دارویی استفاده می‌شود.
در آشپزی نیز آویشن شیرازی به عنوان ادویه‌ای معطر و خوش‌طعم به کار می‌رود. برگ‌های خشک یا تازه این گیاه میتواند به غذاها عطر و طعم خاصی ببخشد. علاوه بر این، آویشن شیرازی به عنوان یک ماده محافظت‌کننده طبیعی در صنایع غذایی به منظور افزایش مدت زمان نگهداری مواد غذایی نیز استفاده می‌شود.
به طور کلی، آویشن شیرازی یکی از گیاهان دارویی با ارزش و پرخاصیت است که نقش مهمی در بهبود سلامتی و درمان بیماری‌ها ایفا می‌کند. از خواص درمانی این گیاه مثل خواص آویشن، میتوان به تقویت سیستم ایمنی، بهبود مشکلات گوارشی، درمان سرفه و عفونت‌های تنفسی، کاهش التهاب و دردهای مفصلی اشاره کرد.
به نقل از سایت www.sciencedirect.com آویش شیرازی دارای خواص زیر است:
his plant with the vernacular name of Avishan-e-Shirazi (Shirazi thyme) in Iran is a valuable medicinal and condimental plant. It has several traditional uses as an antiseptic, carminative, stimulant, diaphoretic, diuretic, anesthetic, anti-spasmodic and analgesic.
این گیاه که در ایران با نام محلی آویشن شیرازی شناخته می‌شود، یک گیاه دارویی و ادویه‌ای ارزشمند است. آویشن شیرازی دارای کاربردهای سنتی متعددی از جمله به‌عنوان ضدعفونی‌کننده، بادشکن، محرک، معرق، مدر، بی‌حس‌کننده، ضد اسپاسم و مسکن می‌باشد.
خواص و ویژگی‌های آویشن شیرازی
| عنوان | توضیحات |
|---|---|
| نام علمی | Zataria multiflora |
| خانواده گیاهی | نعناعیان (Lamiaceae) |
| زیستگاه طبیعی | مناطق کوهستانی و نیمه‌خشک جنوب و جنوب غربی ایران |
| ترکیبات فعال اصلی | تیمول، کارواکرول، فلاونوئیدها، تانن‌ها، پارا سیمن |
| خواص دارویی اصلی | ضد باکتری، ضد قارچ، ضد التهاب، آنتی‌اکسیدان، آرامبخش، بهبود دهنده سیستم ایمنی |
| موارد مصرف در طب سنتی | درمان مشکلات تنفسی، بهبود عملکرد گوارش، کاهش التهاب و درد مفاصل، درمان عفونت‌ها، تسکین سرفه و برونشیت |
| موارد استفاده در آشپزی | به عنوان ادویه معطر در غذاها، تهیه دمنوش، افزودنی در سالادها و سوپ‌ها |
| خواص ضد میکروبی | از بین بردن باکتری‌ها و قارچ‌ها به دلیل وجود ترکیبات تیمول و کارواکرول |
| خواص ضد التهابی | کاهش التهاب‌های داخلی و خارجی، تسکین دردهای مفصلی و عضلانی |
| آنتی‌اکسیدان‌ها | محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو، جلوگیری از پیری زودرس |
| خواص برای دستگاه تنفسی | تسکین سرفه، باز کردن مجاری تنفسی، درمان برونشیت و سرماخوردگی |
| خواص برای گوارش | بهبود هضم، کاهش نفخ، تسکین دردهای معده و روده، ضد اسپاسمودیک |
| خواص برای پوست | درمان آکنه و التهاب‌های پوستی، تسریع بهبود زخم‌ها |
| مصارف صنعتی | به عنوان ماده محافظت‌کننده طبیعی در صنایع غذایی برای افزایش ماندگاری مواد غذایی |
| موارد منع مصرف | زنان باردار و شیرده، افراد با حساسیت به گیاهان خانواده نعناعیان، بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن بدون مشورت پزشک |
| نحوه استفاده رایج | – تهیه دمنوش با برگ‌ها و گل‌های خشک‌شده – استفاده از روغن آویشن برای ماساژ یا آروماتراپی – افزودن به غذاها و سالادها |
| اثرات جانبی احتمالی | تحریک معده، افت فشار خون، حساسیت‌های پوستی |
| احتیاط‌های مصرف | مصرف بیش از حد ممکن است منجر به تحریک گوارشی یا حساسیت شود. |
خواص آویشن شیرازی در طب سنتی
آویشن شیرازی در طب سنتی ایران و بسیاری از فرهنگ‌های دیگر به دلیل خواص دارویی متعدد خود بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این گیاه دارای ترکیبات فعال مانند تیمول و کارواکرول است که به آن خواص ضد باکتری، ضد قارچ، ضد التهاب و ضد اکسیدانی می‌بخشند. در زیر به برخی از مهم‌ترین خواص آویشن شیرازی در طب سنتی اشاره می‌کنیم:
- تقویت سیستم ایمنی: آویشن شیرازی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند و مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها را افزایش می‌دهد.
- درمان مشکلات تنفسی:آویشن شیرازی به عنوان یک درمان طبیعی برای مشکلات تنفسی مانند سرفه، برونشیت، سرماخوردگی و آسم مورد استفاده قرار می‌گیرد. بخور آویشن میتواند به باز شدن راه‌های هوایی و تسکین سرفه کمک کند.
- بهبود عملکرد گوارش: مصرف آویشن شیرازی میتواند به بهبود هضم غذا، کاهش نفخ، و تسکین مشکلات گوارشی مانند سوء هاضمه و دردهای شکمی کمک کند. این گیاه دارای خواص ضد اسپاسمودیک است که میتواند به کاهش انقباضات معده و روده کمک کند.
- خواص ضد التهابی و ضد درد: آویشن شیرازی به دلیل خواص ضد التهابی خود میتواند در کاهش التهاب و دردهای مفصلی و عضلانی مؤثر باشد. استفاده موضعی از روغن آویشن بر روی محل درد میتواند به تسکین آن کمک کند.
- ضد باکتری و ضد قارچ: ترکیبات فعال موجود در آویشن شیرازی دارای خواص ضد باکتری و ضد قارچ هستند که می‌توانند در درمان عفونت‌های باکتریایی و قارچی مؤثر باشند. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند که آویشن به عنوان یک ماده محافظت‌کننده طبیعی در برابر عفونت‌ها شناخته شود.
- خواص آنتی اکسیدانی: آویشن شیرازی به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدان‌ها میتواند به محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو کمک کند و از پیری زودرس جلوگیری کند.
- کاهش فشار خون: برخی مطالعات نشان داده‌اند که مصرف منظم آویشن شیرازی میتواند به کاهش فشار خون و بهبود سلامت قلب و عروق کمک کند. مثل خواص به لیمو که دارد.
- بهبود سلامت پوست: آویشن شیرازی میتواند در درمان مشکلات پوستی مانند آکنه و التهاب‌های پوستی مفید باشد. استفاده موضعی از عصاره یا روغن آویشن میتواند به بهبود وضعیت پوست کمک کند.
در نتیجه، آویشن شیرازی یکی از گیاهان دارویی با ارزش در طب سنتی است که دارای خواص متعدد و متنوعی برای بهبود سلامتی و درمان بیماری‌ها می‌باشد. با این حال، مصرف آن باید با مشورت پزشک یا متخصص طب سنتی انجام شود، به ویژه در صورت وجود بیماری‌های خاص یا مصرف داروهای دیگر.
تفاوت آویشن کوهی و شیرازی
آویشن کوهی و آویشن شیرازی هر دو گیاهان دارویی از خانواده نعناعیان (Lamiaceae) هستند و هر دو دارای خواص درمانی متعددی می‌باشند. با این حال، این دو نوع آویشن از نظر خصوصیات گیاه‌شناسی، ترکیبات شیمیایی، خواص دارویی، و نحوه استفاده تفاوت‌هایی دارند. در زیر به توضیح دقیق‌تر این تفاوت‌ها می‌پردازیم:
آویشن شیرازی:
- نام علمی: Zataria multiflora
- زیستگاه: این گیاه بومی نواحی کوهستانی و نیمه‌خشک جنوب و جنوب غربی ایران است و به ویژه در مناطق شیراز و اطراف آن به وفور یافت می‌شود.
- ظاهر گیاه: آویشن شیرازی دارای برگ‌های کوچک و معطر با گل‌های سفید یا بنفش روشن است. این گیاه به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط خشک و کم‌آبی، در مناطق کوهستانی خشک رشد می‌کند.
- مصارف خوراکی: به عنوان ادویه در غذاها، دمنوش و عصاره‌های دارویی مصرف می‌شود.
- مصارف موضعی: استفاده از عصاره و روغن آویشن شیرازی برای درمان مشکلات پوستی و بهبود دردهای مفصلی و عضلانی متداول است.
در ادامه بخوانید: خواص گل گاو زبان
آویشن کوهی:
- نام علمی: Thymus vulgaris یا Thymus serpyllum
- زیستگاه: آویشن کوهی به طور گسترده در مناطق معتدل و کوهستانی اروپا، شمال آفریقا و آسیا یافت می‌شود.
- ظاهر گیاه: آویشن کوهی دارای برگ‌های کوچک، بیضی شکل و معطر است. ساقه‌های آن چوبی و منشعب هستند و گل‌های آن معمولاً به رنگ‌های سفید، صورتی یا بنفش دیده می‌شوند.
- ترکیبات فعال: اصلی‌ترین ترکیبات فعال آویشن کوهی شامل تیمول، کارواکرول، لینالول و بورنئول است. تیمول و کارواکرول از مهم‌ترین ترکیبات ضد باکتری و ضد قارچ این گیاه هستند.
- روغن ضروری: روغن آویشن کوهی غنی از تیمول است که باعث می‌شود این گیاه خواص ضد عفونی‌کننده و ضد التهابی قوی داشته باشد.
- ترکیبات فعال: آویشن شیرازی نیز حاوی تیمول و کارواکرول است، اما نسبت این ترکیبات ممکن است با آویشن کوهی متفاوت باشد. همچنین، این گیاه دارای ترکیبات دیگری مانند پارا سیمن، گاما ترپینن و اوژنول است.
- روغن ضروری: روغن آویشن شیرازی علاوه بر تیمول و کارواکرول، دارای ترکیبات دیگری است که میتواند تاثیرات متفاوتی بر خواص دارویی آن داشته باشد.
- ضد باکتری و ضد قارچ: به دلیل وجود تیمول و کارواکرول، آویشن کوهی دارای خواص ضد باکتری و ضد قارچ قوی است.
- ضد التهابی: استفاده موضعی از روغن آویشن کوهی میتواند به کاهش التهاب و تسکین دردهای عضلانی و مفصلی کمک کند.
- آنتی‌اکسیدان: آویشن کوهی دارای خواص آنتی‌اکسیدانی است که میتواند به محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب‌های اکسیداتیو کمک کند.
- بهبود دستگاه تنفسی: استفاده از آویشن کوهی در درمان مشکلات تنفسی مانند برونشیت، سرفه و سرماخوردگی مؤثر است.
- تقویت سیستم ایمنی: آویشن شیرازی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند و مقاومت بدن در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها را افزایش می‌دهد.
- بهبود گوارش: این گیاه به بهبود هضم غذا، کاهش نفخ و تسکین مشکلات گوارشی کمک می‌کند.
- ضد التهاب و ضد درد: آویشن شیرازی نیز دارای خواص ضد التهابی و ضد درد است و میتواند در کاهش التهاب‌های مفصلی و عضلانی مؤثر باشد.
- سلامت پوست: استفاده موضعی از عصاره یا روغن آویشن شیرازی میتواند به درمان مشکلات پوستی مانند آکنه و التهاب‌های پوستی کمک کند.
- مصارف خوراکی: به عنوان ادویه در آشپزی، دمنوش و عصاره استفاده می‌شود.
- مصارف موضعی: روغن آویشن کوهی به صورت موضعی برای کاهش درد و التهاب استفاده می‌شود.
در نهایت، هر دو نوع آویشن دارای خواص دارویی مشابهی هستند، اما ترکیبات شیمیایی و زیستگاه‌های متفاوت آن‌ها میتواند باعث تفاوت‌هایی در تاثیرات و کاربردهای درمانی آن‌ها شود. بهتر است قبل از استفاده از هر کدام از این گیاهان، با متخصص طب سنتی یا پزشک خود مشورت کنید تا از مناسب بودن آن برای شرایط خاص خود مطمئن شوید.
جمع بندی
آویشن شیرازی (Zataria multiflora) یک گیاه دارویی بومی ایران است که به دلیل خواص دارویی گسترده‌اش مورد توجه قرار گرفته است. این گیاه دارای ترکیبات فعال بیولوژیکی مانند تیمول و کارواکرول است که اثرات ضد میکروبی، ضد التهابی، ضد درد، آنتی‌اکسیدانی، تقویت‌کننده سیستم ایمنی و بهبود دهنده سیستم گوارشی دارند. همچنین آویشن شیرازی به عنوان آرامبخش و ضد اضطراب شناخته می‌شود. استفاده از این گیاه در طب سنتی و تحقیقات علمی نشان‌دهنده اهمیت آن در بهبود و پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها است.
سوالات متداول
- آویشن شیرازی چه ترکیبات فعالی دارد که موجب خواص دارویی آن می‌شوند؟
آویشن شیرازی حاوی ترکیبات فعالی مانند تیمول، کارواکرول، فلاونوئیدها و تانن‌ها است. این ترکیبات به دلیل خواص ضد میکروبی، ضد التهابی، آنتی‌اکسیدانی و تقویت‌کننده سیستم ایمنی، موجب تاثیرات مثبت دارویی این گیاه می‌شوند.
- آیا مصرف آویشن شیرازی میتواند به بهبود سیستم گوارشی کمک کند؟
بله، آویشن شیرازی به دلیل خواص ضد نفخ و هضم کننده، میتواند به بهبود سیستم گوارشی کمک کند. مصرف این گیاه میتواند در کاهش نفخ، بهبود هضم و درمان اختلالات گوارشی موثر باشد.
- چگونه میتوان از آویشن شیرازی به عنوان یک آرامبخش طبیعی استفاده کرد؟
آویشن شیرازی به دلیل اثرات آرامبخش و ضد اضطراب میتواند به بهبود خواب و کاهش استرس کمک کند. مصرف چای آویشن یا استفاده از روغن آویشن در آروماتراپی میتواند به عنوان روشهایی برای بهرهگیری از این خواص آرامبخش مورد استفاده قرار گیرد.
سلام
این آویشن شیرازی که همه میگن چه معجزه ای داره؟ من شنیدم از سرماخوردگی گرفته تا تقویت مو هر کاری میکنه! راستش خودم یه کم شک دارم، حالا این همه خاصیت داره، پس چرا دکترها قرص و دارو نمیگن برید آویشن بخورید؟
سلام وقتتون بخیر باشه من یه مادربزرگ دارم که همیشه میگه آویشن شیرازی برای همه دردها خوبه! از سرماخوردگی گرفته تا رماتیسم. حالا من می خواستم بدونم این حرفش تا چه حد درسته؟
سلام. من یه مدت دارم دنبال یه گیاه دارویی میگردم که هم برای سلامتی مفید باشه هم طعم غذا رو بهتر کنه. شنیدم آویشن شیرازی هم خواص دارویی داره هم طعم خوبی به غذا میده. میخواستم ببینم این ادویه جادویی واقعا چه کارهایی میتونه بکنه؟ مثلا برای مشکلات گوارشی مثل نفخ و دل درد خوبه؟ یا اینکه برای پوست و مو هم خاصیت داره؟ شنیدم برای تقویت حافظه و تمرکز هم مفیده، این درسته؟
سلام. من شنیدم آویشن شیرازی خیلی خاصیت داره. راستش من یه مدت سرماخوردگی مزمن دارم و خیلی اذیت میشم. میخواستم ببینم آویشن شیرازی واقعا میتونه به من کمک کنه؟ مثلا برای سرفه و گلودرد چی؟ شنیدم برای تقویت سیستم ایمنی هم خوبه، این درسته؟ راستی، آویشن شیرازی رو میشه هر روز مصرف کرد؟ یا اینکه باید یه مدت مصرفش رو قطع کرد؟ و اینکه بهترین روش مصرفش چیه؟ دم کرده؟ یا اینکه میشه به غذا اضافه کرد؟
سلام. من مدت‌هاست که از آویشن شیرازی برای درمان سرماخوردگی و تقویت سیستم تنفسی استفاده می‌کنم و واقعاً راضی هستم. اما یه سوالی که دارم اینه که آیا مصرف مداوم این گیاه ممکنه به دستگاه گوارش آسیب بزنه؟ به خصوص وقتی به صورت روزانه و در مقادیر زیاد مصرف بشه. همچنین میخواستم بدونم که آیا آویشن خاصیت ضدالتهابی داره و میتونه برای دردهای مفصلی یا مشکلات تنفسی مزمن هم مفید باشه؟
سلام وقتتون بخیر. من معمولا از آویشن شیرازی برای تهیه دمنوش و حتی غذاها استفاده می‌کنم و شنیدم که خاصیت ضدباکتری داره. اما سوال من اینه که آیا مصرف این گیاه برای کودکان، به خصوص در زمان سرماخوردگی، مناسب هست؟ و اگر بخوام برای فرزندم که 5 سالشه استفاده کنم، چه مقدار باید ازش استفاده کنم؟ همچنین اگر راهنمایی کنید که ترکیب آویشن با چه مواد دیگه‌ای بهترین نتیجه رو برای تقویت سیستم ایمنی داره، ممنون میشم.
سلام و خسته نباشید. من از روغن آویشن برای ماساژ و کاهش درد عضلات استفاده می‌کنم و خیلی خوب بوده. اما سوالم اینه که آیا دمنوش آویشن هم میتونه اثر مشابهی داشته باشه؟ به خصوص برای افرادی که از دردهای مزمن عضلانی یا مفصلی رنج می‌برن. اگر امکان داره، لطفا توضیح بدید که چه مقدار و در چه زمانی باید مصرف بشه تا بهترین نتیجه رو بگیرم.