0 تا 100 آموزش کاشت نهال انگور + بهترین زمان کاشت
کاشت نهال انگور یکی از فعالیتهای کشاورزی مهم و سودآور است که به دلیل ویژگیهای بارورسازی خاک، تولید محصول باکیفیت و اقتصادی، همواره مورد توجه باغبانان و کشاورزان قرار گرفته است. انگور یکی از محصولاتی است که از قدیمیترین زمانها تا به امروز، جایگاه ویژهای در فرهنگ و زندگی انسانها داشته و مورد استفاده در تهیه انواع محصولات غذایی و نوشیدنی قرار گرفته است. با توجه به اهمیت کشت این محصول، آشنایی با روشها و مراحل کاشت نهال انگور برای باغبانان و علاقهمندان این حوزه بسیار حائز اهمیت است. در این مقاله، به طور جامع به آموزش کاشت نهال انگور پرداخته و مراحل، نکات و توصیههای مهم در این زمینه را بررسی خواهیم کرد.
مقدمهای بر درخت انگور
در بحث درخت انگور، در حقیقت در مورد یک میوه صحبت میکنیم که در آن همه چیز از نظر تنوع به میان میآید. در حالی که این میوه از 600 گونه مختلف تشکیل شده است و حتی اگر روزی با یک گونه آشنا شویم، تقریباً 2 سال زمان میبرد تا با همه آنها آشنا شویم. انگورها را میتوان به دو دسته بیدانه و دانهدار تقسیم کرد و نام علمی آنها vinifera است که از خانواده انگورسانان یا Vitaceae میآیند.
درختان انگور یکی از جذابترین و باستانیترین درختانی هستند که انسان از دیرباز به کاشت آن پرداخته و در اساطیر و افسانههای مختلف جهان، کاشت انگور بهطور ثابت ثبت شده است. میوه انگور یک میوه آبدار و کوچک با پوستی نازک است که دارای شیرهای فراوان و طعمی بین ترش تا شیرین است، بسته به گونه آن.
درخت انگور یکی از میوههای بسیار مفید و کاربردی است که از هر قطرهای آن بهرهمندی میشود. این میوه نهتنها مزهای لذیذ و مفید دارد، بلکه میتوان آن را به مویز، کشمش، شیره انگور، ژله، مربا، آب انگور، شراب، سرکه و موارد دیگر تبدیل کرد. همچنین، از روغن دانه انگور نیز به عنوان ماده خوراکی و بهداشتی استفاده میشود. بنابراین، کاشت درخت انگور و پرورش این میوه یکی از پرسودترین فعالیتهای کشاورزی است. اگر قصد کاشت این نهال را دارید و هنوز آن را تهیه نکرده اید، می توانید به صفحه خرید نهال انگور مراجعه کنید.
اطلاعات و نکات مهم کاشت نهال انگور
موضوع | توضیحات و نکات تخصصی |
---|---|
زمان مناسب کاشت | – اوایل بهار: بهترین زمان کاشت پیش از باز شدن جوانهها است. – اواخر پاییز: زمان مناسب برای قلمهزنی و آمادهسازی نهالها جهت کاشت در بهار. |
آب و هوای مناسب | – آب و هوای معتدل و گرم: برای رشد بهتر انگور نیاز است. – تابستانهای گرم و خشک و زمستانهای ملایم بهترین شرایط اقلیمی هستند. – تحمل نسبتاً بالا به خشکی. |
نوع خاک مناسب | – خاکهای لومی شنی یا لومی رسی با زهکشی مناسب. – pH مناسب: 6.5 تا 8. – مقدار آهک متعادل برای تقویت خاک. – خاکهای سبک با عمق کافی برای توسعه ریشهها. |
فاصله کاشت | – بین نهالها: 120 تا 150 سانتیمتر. – بین ردیفها: 3 تا 4 متر برای دسترسی و تهویه مناسب. – فاصله بیشتر در روش داربستی برای بهرهوری بهتر. |
روشهای کاشت | – کاشت بذر: برای مناطق با اقلیم مناسب و خاک عمیق. – قلمهزنی: مؤثرترین روش برای تولید انبوه نهالها. – خواباندن: مناسب برای تکثیر مستقیم در محل اصلی. |
آبیاری | – زمان آبیاری: اوایل صبح یا عصر برای کاهش تبخیر. – روش آبیاری: آبیاری قطرهای برای نفوذ عمیق آب به ریشهها. – شعاع آبیاری: 1.5 متر اطراف تنه درخت. – نیاز آبی بسته به منطقه: 0.5 تا 1.35 لیتر در روز. |
هرس درخت انگور | – زمان هرس: اواخر زمستان یا اوایل بهار. – حذف شاخههای بیمار، ضعیف و پیر. – شکلدهی به شاخهها برای دریافت نور بیشتر و بهبود رشد. |
کوددهی | – قبل از کاشت: افزودن کمپوست یا کود دامی پوسیده به خاک. – در فصل رشد: استفاده از کودهای نیتروژنی و پتاسیمی. – پاییز: تقویت خاک برای آمادهسازی فصل بعدی رشد. |
روشهای تکثیر | – قلمهزنی: متداولترین روش با کمترین آسیب به نهال. – خواباندن: برای تکثیر مستقیم. – بذر: نیازمند زمان طولانی برای رشد به محصولدهی. |
شرایط کاشت داربستی | – نصب داربست مثلثی یا ستونی با ارتفاع مناسب. – کاشت نهالها در نزدیکی داربستها. – نگهداری سازه داربستی برای تحمل وزن گیاه و میوه. |
مناطق مناسب کاشت | – مناطق گرم و خشک با تابستانهای بلند. – استانهای زاگرس، فارس، آذربایجان، قزوین و تهران از جمله مناطق مناسب در ایران هستند. |
مبارزه با آفات | – آفات شایع: زنجره مو، کرم خوشهخوار. – استفاده از سموم مثل دیازینون و روشهای کنترل بیولوژیکی. – پاکسازی علفهای هرز و هرس منظم برای کاهش آفات. |
عمق چاله کاشت | – 50 تا 60 سانتیمتر بسته به نوع خاک. – خاک باید بهخوبی زهکشی شده و دارای بافت مناسب باشد. – افزودن لایهای از کود دامی پوسیده در چاله کاشت. |
روش کاشت در باغچه | – انتخاب مکانی با نور کافی و خاک زهکشی شده. – فاصله مناسب با سایر گیاهان برای جلوگیری از رقابت نور و مواد غذایی. – استفاده از ترکیب خاک باغچه و کود آلی برای بهبود تغذیه نهال. |
زمان باردهی | – کاشت بذر: باردهی بعد از 5 تا 6 سال. – کاشت نهال پیوندی: شروع باردهی از سال سوم یا چهارم. |
ویژگیهای خاک ایدهآل | – خاک عمیق با رنگ تیره برای جذب بهتر نور. – سبک و شنی با قابلیت زهکشی بالا. – خاکهای اسیدی یا با نمک زیاد برای رشد انگور مناسب نیستند. |
مراقبتهای بعد از کاشت | – آبیاری منظم. – هرس شاخهها و مدیریت رشد. – استفاده از کود مناسب و جلوگیری از آفات و بیماریها. |
انواع روشهای کاشت درخت انگور
کاشت درختان انگور میتواند به دو شیوه کلی، یعنی غیرجنسی و جنسی انجام شود که هر یک از این دو شیوه به چندین روش مختلف تقسیم میشوند. این چهار روش عمدتاً در فصل پاییز اجرا میشوند و به عنوان روشهای موثر برای تکثیر این گیاه شناخته میشوند. در روش جنسی، تکثیر انگور از طریق کاشت دانه و کشت نهال در کنار جوی یا پشته انجام میشود که یک روش سنتی و موثر محسوب میشود. در ادامه پیشنهاد می کنیم مقاله آموزش کاشت نهال خرمالو را نیز مطالعه کنید.
پروسه کاشت درخت انگور
اولین مرحله در کاشت نهال انگور، استفاده از روش کاشت دانه در گلدان است. برای این کار، خاک گلدان باید مرطوب، کود شده و به طور کامل آماده شده باشد تا دانه انگور در آن ریشه بزند. پس از رشد دانه و تبدیل شدن به نهال، کاشت آن در خاک بسیار آسان خواهد بود؛ زیرا انگور به راحتی در محل جدید به رشد سابق خود ادامه میدهد و معمولاً در برابر شوک تغییر مکان مقاوم است.
کاشت انگور در خاک نیز به این صورت است که ابتدا خاک را به صورت پشته و جوب شخم میزنیم. سپس نهالها را بر روی این پشتهها در کنار جوب میکاریم. در پشتهها باید چالههایی به عمق 50 سانتیمتر حفر شوند و سپس نهالهایی که از گلدانها، قلمه یا خواباندن به دست آمدهاند، در این چالهها قرار بگیرند.
در میان انواع روشهای تکثیر، نهالهای گلدانی کمترین آسیب را از تغییر مکان میبینند. بنابراین، این نهالها اگرچه کاشت آنها دشوارتر است، اما هنگام کاشت بازدهی بیشتری را ارائه میدهند.
فاصلهی مناسب برای کاشت درخت انگور
در باغهای انگور، پس از آمادهسازی زمین با استفاده از کودهای مناسب، که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد، و شخم زمین به صورت پشته و جوب، نهالها را بر روی پشتهها با فواصلی بین 120 تا 150 سانتیمتر از یکدیگر میکارند.
بهترین زمان کاشت نهال انگور
بهترین زمان برای کاشت درخت انگور، اوایل بهار یعنی پیش از باز شدن جوانهها است. در حقیقت، فرایند قلمهزنی یا خواباندن در پاییز و در زمان خواب گیاه انجام میشود؛ اما کاشت نهال در خاک باغ باید پیش از باز شدن جوانهها صورت بگیرد. برای کاشت نهال، آن را بهگونهای بکار میبریم که حداقل ۲ جوانهاش در خاک باقی بماند و سر نهال حدود ۵ سانتیمتر از سطح خاک بیرون باشد. سپس باید چالهها را با مخلوطی از خاک و کود پر کرده و در انتها سر نهالها را حدود ۱ سانتیمتر ببرید تا رشد آنها سریعتر صورت بگیرد.
به نقل از سایت www.rhs.org.uk بهترین زمان کاشت نهال انگور به شرح زیر است:
Vines are best planted while dormant, between October and March, although spring is preferable to avoid winter damage to vulnerable young plants. Choose a very warm, sheltered, sunny site, at the base of a support such as a south-facing wall. Avoid locations prone to late frosts, which can damage new shoots in spring. Most soil types are suitable, preferably with a pH of 6.5 to 6.8, and the site must be free draining, never getting waterlogged. You can improve heavy or light soil by adding organic matter.
بهترین زمان برای کاشت تاکها در حالت خواب زمستانی، بین ماههای اکتبر تا مارس است، هرچند کاشت در بهار ترجیح داده میشود تا از آسیب زمستانی به گیاهان جوان و حساس جلوگیری شود.
یک مکان بسیار گرم، محافظتشده و آفتابگیر را انتخاب کنید، در پای یک تکیهگاه مانند دیواری رو به جنوب.
از مکانهایی که مستعد سرمازدگیهای دیرهنگام هستند خودداری کنید، زیرا میتوانند به شاخههای جدید در بهار آسیب برسانند.
بیشتر انواع خاک برای کاشت مناسب هستند، ترجیحاً با pH بین 6.5 تا 6.8، و مکان باید دارای زهکشی مناسب باشد و هرگز دچار آبگرفتگی نشود.
میتوانید با افزودن مواد آلی، خاک سنگین یا سبک را بهبود ببخشید.
روش کاشت انگور داربستی
در مقاله چگونگی کاشت بذر میوه ها هم گفتیم که روش کاشت انگور به وسیلهٔ داربستی یکی از روشهای محبوب برای کاشت این گیاه است. در این روش، انگور به صورت پایه در دو طرف درختان مثلثی یا ستونی کاشته میشود. مزایای این روش شامل بهرهوری بیشتر از فضا، آسایش در دسترسی به میوه، کاشت و نگهداری آسانتر، و ایجاد زیبایی در باغچه است. به طور کلی، مراحل کاشت انگور به وسیلهٔ داربستی شامل زیر میشود:
- آمادهسازی زمین: قبل از کاشت، زمین باید با دقت آماده شود. این شامل شخم زمین، اصلاح ساختار خاک، افزودن کودهای آلی و شیمیایی، و رفع علفهای هرز موجود در زمین است.
- انتخاب و پیشگیری از بیماریها: انتخاب نهالهای سالم و بدون بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، قبل از کاشت باید از وجود بیماریها و آفات در زمین اطمینان حاصل شود و اقدامات لازم برای پیشگیری از آنها انجام شود.
- نصب سازه داربستی: در این مرحله، سازههای داربستی مثلثی یا ستونی در زمین نصب میشود. این سازهها معمولاً از موادی مانند چوب، فلز، یا پلاستیک ساخته میشوند و باید بهگونهای نصب شوند که بتوانند وزن گیاهان را تحمل کنند.
- کاشت نهالها: پس از نصب سازههای داربستی، نهالهای انگور به مناسبت داربستی کاشته میشوند. هنگام کاشت، باید فاصله و عمق مناسب بین نهالها را رعایت کرد و آنها را بهصورت عمودی و متعامد با سطح زمین کاشت.
- مراقبت و نگهداری: پس از کاشت، نگهداری منظم از گیاهان بسیار اهمیت دارد. این شامل آبیاری مناسب، مدیریت علفهای هرز، کنترل بیماریها و آفات، و اعمال کودهای مورد نیاز برای تقویت رشد و عملکرد گیاهان است.
- پشتیبانی و تعمیرات: در طول فصل رشد، ممکن است نیاز به تعمیرات و تغییرات در سازه داربستی وجود داشته باشد. این شامل تعمیر خرابیها، تغییرات در ساختار داربستی بر اساس رشد گیاهان، و پشتیبانی از گیاهان در مواجهه با شرایط جوی مختلف است.
با رعایت مراحل فوق، کاشت انگور به وسیلهٔ داربستی میتواند به صورت موثر و موفقیتآمیزی انجام شود و محصولات با کیفیت و قابلیت ارزشافزوده بالا تولید شود.
بهترین روش کاشت انگور چیست؟
بهترین روش کاشت انگور وابسته به عوامل مختلفی از جمله شرایط آب و هوایی، نوع خاک، فضای موجود، و هدف کاشت میباشد. اما در کل، روش داربستی یکی از بهترین و محبوبترین روشهای کاشت انگور است. در این روش، انگور به صورت پایه در دو طرف درختان مثلثی یا ستونی کاشته میشود. مزایای این روش شامل بهرهوری بیشتر از فضا، آسایش در دسترسی به میوه، کاشت و نگهداری آسانتر، و ایجاد زیبایی در باغچه است. این روش همچنین امکان استفاده از مکانهای محدودتر را فراهم میکند و به عملکرد و کیفیت محصول نیز کمک میکند. به طور کلی، روش داربستی به دلیل مزایای فراوان و سازگاری با شرایط مختلف، به عنوان یکی از بهترین روشهای کاشت انگور محسوب میشود.
روش کاشت انگور در باغچه چگونه است؟ آیا امکانپذیر است؟
پرورش انگور در باغچه خانه امری کاملاً ممکن شایع است. مهم نیست که در چه نوع اقلیمی زندگی میکنید، انتخاب مناسب انگور برای آن منطقه امکانپذیر است. اما برای کاشت درختان انگور در باغچه، باید به این نکات توجه کنید:
- نور مناسب: درخت انگور برای رشد به نور زیاد آفتاب نیاز دارد. بنابراین، مطمئن شوید که برگهای آن به اندازه کافی نور دریافت میکنند و از کاشت زیر سایه درختان دیگر خودداری کنید.
- زه کشی مناسب: قبل از کاشت، زمین را به عمق حداقل 50 سانتیمتر حفر کرده و خاک را بهطور مناسب زه کشی کنید.
- کود کافی: پس از کاشت نهال انگور، چاله را با مخلوطی از کود و خاک مناسب پر کنید تا رشد بهتری داشته باشد.
نکات مربوط به مراقبت از نهال انگور در برابر آفات
در ابتدای بهار، زمانی که علفهای هرز شروع به رشد میکنند، لازم است زمین را با استفاده از بیل از این علفها پاک کنیم. این علفها میتوانند مواد مغذی خاک را اشغال کرده و باعث مانع شدن از رشد طبیعی درخت انگور شوند. علاوه بر این، هرس منظم و به موقع، استفاده از کودهای مناسب و مراقبت از آفات و بیماریها با استفاده از مواد شیمیایی مناسب میتواند به باردهی بهتر درختان انگور کمک کند.
عمق چاله برای کاشت نهال انگور
عمق مناسب برای کاشت نهال انگور معمولاً حدود ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر است. این عمق به اندازه کافی است تا ریشههای نهال به خوبی در خاک نفوذ کنند و محیط مناسبی برای رشد و توسعه آن فراهم شود. اما باید توجه داشت که عمق چاله بستگی به نوع خاک و شرایط محیطی مانند رطوبت و زمان آبدهی دارد، بنابراین در برخی موارد ممکن است این عمق متفاوت باشد.
آبیاری نهال انگور
ریشههای درخت انگور، با توجه به نوع خاک (سنگین یا سبک)، معمولاً در عمقی بین 90 سانتیمتر تا 6 متر پیش میروند. به همین دلیل، آبیاری باید به گونهای انجام شود که آب به میزان کافی به عمق خاک نفوذ کند. بهترین روش آبیاری، تمرکز بر آبیاری اطراف ریشهها است، به طوری که آب به اعماق خاک نیز نفوذ کند. شعاع 1.5 متری اطراف بدنه، به عنوان بهترین شعاع برای آبیاری مورد توصیه قرار میگیرد. میزان آبیاری متغیر است و بسته به اقلیم منطقه مختلف است؛ در مناطق سردسیر ممکن است حدود 0.5 لیتر در روز و در مناطق گرمسیری تا 1.35 لیتر در روز نیاز باشد.
ویژگیهای خاک مناسب کاشت نهال انگور
برای بسیاری از ارقام انگور، نوع خاک مهمی نیست و ریشههای این گیاه میتوانند در خاکهای مختلف به خوبی رشد کنند. با این حال، خاکی که برای باروری حداکثری انگور مناسب است، خاک سبک و عمیق شنی یا رسی است که مقدار معقولی آهک در آن وجود داشته باشد و بتواند آب را به راحتی از خود عبور دهد.
رنگ خاک، عمق آن، مقدار آهک و pH آن از عوامل مهمی هستند که در انتخاب خاک برای کاشت انگور باید مدنظر قرار گیرند. خاکهایی که دارای رنگ تیرهای هستند، نور خورشید را بهتر جذب میکنند. عمق خاک نیز باید به اندازه کافی باشد تا ریشههای انگور بتوانند به خوبی پرورش یابند. انگورها در خاکهای اسیدی با سطح نمک زیاد، نمیتوانند به خوبی رشد کنند و تا باروری نمیرسند.
آفات و بیماریهای شایع درخت انگور
آفات متداول درخت انگور شامل زنجره مو و کرم خوشه خوار انگور میشوند که همواره میتوانند به درختان حمله کرده و آسیبهای زیادی به آنها وارد کنند. از جمله بیماریهای شایع درخت انگور میتوان به گال طوقه (بیماری سرطان ریشه و ساقه مو)، سفیدک پودری انگور، سفیدک کرکی داخلی انگور، ویروس برگ بادبزنی اشاره کرد. هریک از این بیماریها راههای مبارزه خاص و متفاوتی را ایجاد میکنند.
جمع بندی
در مقالهای که به آموزش کاشت نهال انگور پرداخته شده است، به طور جامع و گسترده به روشها و مراحل کاشت این گیاه مفید پرداخته شده است. با توضیحات مفصل درباره زمان مناسب برای کاشت نهال انگور، انتخاب بهترین مکان برای کاشت، نحوه آبیاری، نوع خاک مناسب و مراحل مراقبت از نهالها و درختان بالغ، خواننده با اطلاعات کامل و کاربردی برای شروع یک باغ انگور آشنا میشود. این مقاله به طور خلاصه نکات اساسی و مهمی را برای کاشت و پرورش انگور ارائه میدهد که به خوانندگان امکان میدهد با اطمینان بیشتری به این فرآیند مهم در باغبانی بپردازند.
سوالات متداول
چه زمانی بهترین زمان برای کاشت نهال انگور است؟
بهترین زمان برای کاشت نهال انگور اوایل بهار است، پیش از باز شدن جوانهها. این زمان برای رشد و ریشهزنی بهترین شرایط را فراهم میکند.
چگونه باید دربرابر آفات و بیماریها از درختان انگور مراقبت کرد؟
برای مقابله با آفات و بیماریها در درختان انگور، میتوانید از روشهای شیمیایی یا بیولوژیکی استفاده کنید. مثلاً استفاده از آفتکشهای مخصوص یا روشهای طبیعی مانند استفاده از محلولهای آبیاری گیاهی یا کنترل آفات با استفاده از حشرات دشمن.
چگونه میتوان به خاک مناسب برای رشد درختان انگور دست یافت؟
برای خاک مناسب برای رشد درختان انگور، باید خاکی با ساختار خوب و مقاومت مناسبی در برابر پوسیدگی داشته باشید. خاک باید خوب زه کشی شده و دارای میزان مناسبی از عناصر غذایی از جمله آهک باشد.
سلام وقتتون بخیر باشه ما چند نوع انگور داریم کلا چون من انگورای خیلی متنوعی دیدم میخواستم بدونم که اینا با عمل پیوند تغییر کردن از لحاظ مزه و شکل ؟؟
سلام وقتتون بخیر ما انگور شاهرودی هم داریم درسته من خیلی اسمشو شنیدم میخواستم بدونم چرا همچین اسمی بهش دادم و از کجا میشه نهالشو تهیه کرد و تو چه ابو هوایی رشد میکنه؟؟؟
در حال آمادهسازی زمین برای کاشت نهال انگور هستم و برای بهبود خاک، از کودهای مختلف استفاده کردم. اما مشکل اینجاست که نمیدانم دقیقاً چه میزان کوددهی مناسب است تا نهالها به جای رشد سریع دچار سوختگی نشوند. آیا تجربهای دارید که چه میزان و در چه بازه زمانی از کود استفاده کنم؟ همچنین اگر نوع خاصی از کود برای خاک مناسب هست، خوشحال میشوم که پیشنهاد کنید.
بعد از کاشت نهالهای انگور، با مشکلاتی در مقابله با تغییرات دما مواجه شدم. در طول روز، هوای منطقه گرم است ولی شبها خنک و سرد میشود و احساس میکنم که این تغییر دما به رشد نهالها آسیب میرساند. آیا راهی وجود دارد که این نهالها را در برابر تغییرات دما مقاوم کنم؟ کسی تجربه مشابهی در چنین شرایطی داشته که بتواند راهکاری مناسب ارائه دهد؟
سلام وقتتون بخیر. راستش من خیلی به کاشت انگور علاقه دارم و تصمیم گرفتم یه باغ کوچیک راه بندازم، ولی منطقه ما بادهای شدیدی داره. به نظرتون برای محافظت از نهالها، استفاده از قیم کافی هست یا باید یه روش دیگه مثل بادشکنهای طبیعی هم به کار بگیرم؟ یه سوال دیگه هم دارم، تو مقاله اشارهای به نوع خاک مناسب نکرده بودید. زمین من خاک شنی داره. آیا این نوع خاک برای انگور مناسبه یا باید اصلاح بشه؟ لطفاً بیشتر توضیح بدید چون واقعا برام مهمه که این کار رو درست انجام بدم.
سلام. خیلی ممنون از مقاله مفیدتون. من یه سوالی داشتم، اینکه میخوام انگور بیهسته بکارم ولی نمیدونم نیاز به شرایط خاصی داره یا نه. مثلاً باید از کود یا مواد مغذی خاصی استفاده کنم؟ یه نکته دیگه هم اینکه تو منطقه ما بارندگی زیاده و نگرانم که ریشهها پوسیده بشه. آیا راهکاری برای کنترل رطوبت خاک هست که بتونم ازش استفاده کنم؟ اگه تجربه یا اطلاعات بیشتری دارید، خیلی ممنون میشم راهنمایی کنید.
سلام و درود. مقالهتون خیلی جامع و کاربردی بود. فقط یه سوالی که برام پیش اومده اینه که تو مناطق گرمسیری مثل جنوب کشور، کدوم نوع انگور بهتر جواب میده؟ مثلا شنیدم بعضی از گونهها تو گرما سریعتر خراب میشن. شما پیشنهادی برای انتخاب نوع مناسب دارید؟ همچنین، برای آبیاری تو مناطق کمآب، سیستم آبیاری قطرهای رو چقدر توصیه میکنید؟ ممنون میشم تجربههاتون رو در این زمینه به اشتراک بذارید.